5 λόγοι που το ελαιόλαδο αξίζει περισσότερο απ’ όσο κοστίζει!
Ένας από τους λόγους που λατρεύω το διαδίκτυο, είναι γιατί μου δίνει δυνατότητες απίστευτες. Όπως το να διαβάζω τί σκέφτεται για το ελαιόλαδο κάποιος στην άλλη άκρη του κόσμου! Πηγή του σημερινού άρθρου είναι οι σκέψεις του Jozeph R. Profaci, διεθυντή της Ένωσης Ελαιολάδου Βορείου Αμερικής (μία εμπορική ένωση που εκπροσωπεί παραγωγούς ελαιολάδου, εισαγωγείς, διανομείς και εταιρείες marketing). Το κείμενο που ακολουθεί είναι ελεύθερη μετάφραση του γράφοντος.
«... "-Το ελαιόλαδο είναι τόσο ακριβό…" αυτή είναι μία φράση που σίγουρα έχετε ξανακούσει στο παρελθόν. Ωστόσο, όπως μπορείτε να διαβάσετε στο OliveOil.com, το εξαιρετικά υψηλό κόστος παραγωγής ελαιολάδου δικαιολογεί απόλυτα την τιμή του. Άρα, όταν οι άνθρωποι συγκρίνουν την προφανώς υψηλή τιμή του ελαιολάδου σε σχέση με τα άλλα λάδια, δεν συγκρίνουν όμοια πράγματα. Κι αφού “τιμή” είναι αυτό που πληρώνουμε και “αξία” αυτό που λαμβάνουμε, στην πραγματικότητα, αυτή η σύγκριση με μοναδικό κριτήριο την τιμή, φανερώνει την αποτυχία τους να εκτιμήσουν την απίστευτη αξία που λαμβάνουν από το ελαιόλαδο.
Οι σημερινοί καταναλωτές, αναζητούν και ψάχνουν να εντοπίσουν διάφορα βασικά χαρακτηριστικά στα τρόφιμα που αγοράζουν. Πέντε από τα σπουδαιότερα κριτήρια-αξιώσεις στα προϊόντα διατροφής είναι: 1)Να μην περιέχουν συστατικά από Γενετικώς Τροποποιημένους Οργανισμούς, 2)Αειφορία, 3)Ελάχιστη επεξεργασία, 4)Υπέροχη γεύση, 5)Οφέλη για την υγεία. Τα προϊόντα που ανταποκρίνονται στις παραπάνω προϋποθέσεις μπορούν να διεκδικούν το premium (το κάτι παραπάνω) στην τιμή τους στο λιανεμπόριο. Την ίδια στιγμή που κανένα άλλο μαγειρικό φυτικό λάδι δεν εμπίπτει σε αυτά τα κριτήρια (ούτε καν πλησιάζει), το ελαιόλαδο πληροί και τις πέντε προϋποθέσεις
Πρώτα-πρώτα το ελαιόλαδο δεν είναι -και δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι- τρόφιμο προερχόμενο από Γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς. Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα, όπως ένα γενετικά τροποποιημένο ελαιόδεντρο. Επειδή καλλιεργείται εδώ και χιλιετίες, σήμερα υπάρχουν στον κόσμο κοντά στις χίλιες ποικιλίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ελαιοπαραγωγή. Οι διαφορετικές ποικιλίες προσφέρουν διακριτές (διαφορετικές) γεύσεις. Έχουν διαφορετικά παραγωγικά χαρακτηριστικά. Κάποιες ταιριάζουν καλύτερα σε συγκεκριμένες συνθήκες καλλιέργειας, κλιματολογικές συνθήκες και περιοχές από άλλες. Αυτό σημαίνει ότι οι παραγωγοί μπορούν ελεύθερα να επιλέξουν τις ποικιλίες που ταιριάζουν περισσότερο στις δικές τους ιδιαίτερες συνθήκες, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγουν στην παρά φύση γονιδιακή μετάλλαξη. Αντιθέτως, η συντριπτική πλειονότητα των αραβοσιτέλαιων, σογιέλαιων και ελαίων canola (δηλαδή φυτικών σπορέλαιων) που πωλούνται στα σουπερμάρκετ, προέρχονται από γενετικά τροποποιημένα φυτά. Μπορεί να υπάρχουν και επιλογές φυτικών ελαίων “Μη Γενετικώς Τροποποιημένων”, …αλλά θα πρέπει να πληρώσετε κάτι παραπάνω…
Δεύτερον, οι ελιές επειδή παράγονται από τα ελαιόδεντρα, αυτό δίνει στο ελαιόλαδο ένα τεράστιο πλεονέκτημα ως προς την αειφορία: μία μόνιμη καλλιέργεια (όπως ένας ελαιώνας) δεν χρειάζεται να ξαναφυτεύεται κάθε χρόνο, με την χρήση αγροτικών μηχανημάτων βαρέως τύπου που εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες άνθρακα, όπως γίνεται στις γραμμικές καλλιέργειες των άλλων φυτικών ελαίων. Ακόμα και μεταξύ των μόνιμων (δεντρο)καλλιεργειών, τα ελαιόδεντρα είναι σχετικά οικονομικά ως προς την κατανάλωση νερού. Μελέτες του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου του ΟΗΕ, απέδειξαν ότι οι ελαιώνες είναι στην πραγματικότητα νεροχύτες άνθρακα: η παραγωγή ενός λίτρου ελαιολάδου απορροφά σχεδόν 25 λίβρες (11,3 κιλά) διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό σημαίνει ότι η τρέχουσα παγκόσμια παραγωγή αντισταθμίζει τις ετήσιες εκπομπές άνθρακα 7 εκατομμυρίων ανθρώπων!
Τρίτον, το ελαιόλαδο δεν υποβάλλεται ποτέ σε καμία επεξεργασία με χρήση χημικών διαλυτών. Εάν ονομάζεται ελαιόλαδο, τότε η έκθλιψη έγινε αποκλειστικά με μηχανικά μέσα. Για να το πάμε ένα βήμα παραπέρα, το “παρθένο” σημαίνει ότι μετά την έκθλιψη, το ελαιόλαδο δεν υπέστη καμία επεξεργασία (εκτός ίσως από φιλτράρισμα). Δεν υπάρχει λιγότερη επεξεργασία απ’ αυτό - είναι συγκρίσιμο με το φρέσκο χυμό! Το κοινό “ελαιόλαδο” (δηλαδή όχι το 100% παρθένο) είναι περισσότερο επεξεργασμένο από το “εξαιρετικό παρθένο”. Το κοινό “ελαιόλαδο” μπορεί να περιλαμβάνει ανάμειξη ραφιναρισμένου ελαιόλαδου με παρθένο, το οποίο προστίθεται για γεύση, χρώμα και άρωμα. Αλλά και πάλι, είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι ακόμα και αν ένα ελαιόλαδο είναι ραφιναρισμένο (κατά κύριο λόγο επειδή η γεύση δεν ανταποκρίνεται στα πρότυπα), η διαδικασία ποτέ δεν περιέχει διαλύτες.
Αντίθετα, η συντριπτική πλειονότητα των φιαλών αραβοσιτελαίου, σογιέλαιου, και ελαίου από canola που βρίσκονται στα ράφια των σουπερμάρκετ, περιέχουν λάδια που κατά την διαδικασία εξαγωγής του ελαίου από τους σπόρους γίνεται χρήση εξανίου, ενός διαλύτη που προέρχεται από το πετρέλαιο. Το εξάνιο, βασικό συστατικό της βενζινόκολλας, επίσης χρησιμοποιείται σε εφαρμογές στεγνού καθαρισμού. Για να καταστεί το λάδι κατάλληλο για βρώση, πρέπει να αφαιρεθούν τα υπολείμματα εξανίου πριν την εμφιάλωση, χρησιμοποιώντας πολύ επιθετικές μεθόδους διύλισης. Και πάλι, στο σουπερμάρκετ σας μπορεί να υπάρχει φυτικό λάδι (σπορέλαιο) που παράχθηκε με διάφορες μεθόδους πίεσης (δηλαδή χωρίς διαλύτες), αλλά αυτό το λάδι θα είναι σημαντικά ακριβότερο.
Άρα όταν μιλάμε για “ελάχιστη επεξεργασία” το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο προηγείται μίλια μπροστά! Ακόμα και το ραφιναρισμένο ελαιόλαδο, έχει δεχθεί πολύ λιγότερη επεξεργασία (δηλαδή χωρίς εξάνιο και λιγότερο επιθετική διύλιση) από τα περισσότερα σπορέλαια.
Ακόμα κι αν βρείτε ένα φυτικό λάδι που παράγεται με συμπίεση, το πιθανότερο είναι να έχει υποστεί κάποια βιομηχανική γευστική βελτίωση (ραφινάρισμα). Και αυτός είναι ο λόγος που μας οδηγεί στο τέταρτο κριτήριο: την γεύση. Τα σπορέλαια (πριν ραφιναριστούν) μπορεί να έχουν έντονες γεύσεις που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την γεύση του φαγητού. Το μη ραφιναρισμένο λάδι canola για παράδειγμα, έχει περιγραφεί ότι έχει γεύση λάχανου. Αντίθετα, το καλοφτιαγμένο παρθένο ελαιόλαδο, είναι νόστιμο στην φυσική του κατάσταση. Υπάρχει τόσο μεγάλη ποικιλία γεύσεων ελαιολάδου (ανάλογα με τα ελαιόδεντρα προέλευσης), και μειγμάτων ελαιολάδων, που είναι εφικτό να ικανοποιήσουν κάθε ουρανίσκο. Κατά το μαγείρεμα, προσθέτει θετικά χαρακτηριστικά γεύσης στα φαγητά που τρώμε. Επιπλέον βοηθά επίσης να αναδεικνύεται η γεύση κι άλλων συστατικών. Στην πραγματικότητα, η χρήση ελαιολάδου στην μαγειρική, μπορεί να σας βοηθήσει να ακολουθήσετε τις οδηγίες του γιατρού σας για να μειώσετε την χρήση ενός άλλου ενισχυτικού γεύσης, του αλατιού!
Και κάπως έτσι καταλήγουμε στην πέμπτη προϋπόθεση-αξίωση: υγεία. Το ελαιόλαδο είναι η υγιεινή λιπαρή ουσία, θεμέλιο της μεσογειακής διατροφής και υπάρχει πληθώρα μελετών που αποδεικνύουν τα οφέλη του για την υγεία. Με τα ελαιόλαδα, υπάρχει ένας απλός «κανόνας υγείας»: Όλα τα ελαιόλαδα - όλες οι διαβαθμίσεις, όλες οι ποιότητες - είναι υγιεινά, αλλά όσο περισσότερη γεύση έχει, τόσο μεγαλύτερα είναι τα πιθανά οφέλη για την υγεία. Αυτό συμβαίνει επειδή και η γεύση (κυρίως τα πικρά και πικάντικα στοιχεία της) προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τις μοναδικές πολυφαινόλες που υπάρχουν φυσικά στις ελιές. Η ελαιοκανθάλη, για παράδειγμα, δείχνει πολλά υποσχόμενη στη θεραπεία και πρόληψη του καρκίνου, του Αλτσχάιμερ και της αρθρίτιδας. Γενικά, τα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα έχουν υψηλότερα επίπεδα πολυφαινολών (άρα και περισσότερη γεύση), ενώ μικρότερες ποσότητες πολυφαινολών παρατηρούνται σε κοινά ελαιόλαδα. Όμως όλα τα ελαιόλαδα έχουν πολυφαινόλες, άρα έχουν θετικό αντίκτυπο στην υγεία μας.
Το ελαιόλαδο είναι ένα από τα πιο υγιεινά και φυσικά νόστιμα τρόφιμα στον πλανήτη, που παράγεται από μη γενετικώς τροποποιημένα φρούτα, με βιώσιμες - αειφόρες γεωργικές πρακτικές. Επομένως, δεν αποτελεί έκπληξη ότι οι άνθρωποι πιστεύουν ότι δεν είναι προσιτό οικονομικά. Ωστόσο, η διαφορά κόστους μεταξύ ελαιολάδου και λοιπών φυτικών ελαίων ανά μερίδα, μπορεί να σας εκπλήξει. Ας δούμε μια τυχαία συνταγή τεσσάρων μερίδων που απαιτεί δύο κουταλιές της σούπας φυτικό λάδι. Εάν χρησιμοποιείτε εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, το κόστος μπορεί να κυμανθεί μεταξύ 6 και 10 σεντ ανά μερίδα. Ένα τυπικό σπορέλαιο, από φυτά γενετικώς τροποποιημένα, υψηλής επεξεργασίας που έχει εκχυλιστεί με διαλύτη, θα κοστίσει περίπου 2 σεντ ανά μερίδα. Η διαφορά είναι μικρότερη από μια δεκάρα ανά μερίδα - καθιστώντας σαφές πόσο πραγματικά εκπληκτική αξία φέρει το ελαιόλαδο.
Το ελαιόλαδο δεν είναι πολύ ακριβό. Είναι, στην πραγματικότητα, η προσιτή επιλογή για όσους προσπαθούν να μαγειρέψουν με ένα γευστικό, βιώσιμο, υγιεινό τρόπο. ... »
Με βάση τις παραπάνω σκέψεις, οι οποίες με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο, μπορώ να προσθέσω ότι η τελευταία παράγραφος που αναφέρεται στο κόστος ανά μερίδα, σε απόλυτους αριθμούς η λογιστική αξία είναι παρόμοια και στις χώρες της Ευρώπης. Στην Ελλάδα για παράδειγμα, με λιανικές τιμές λίτρου 3,5€ για ένα αραβοσιτέλαιο και 6€ για ένα ελαιόλαδο, η τιμή μερίδας 15ml (μία κουταλιά της σούπας) ανέρχεται σε 0,05€ και 0,09€ αντίστοιχα. Άρα, και εδώ ισχύει η ίδια διαφορά -η μικρότερη της δεκάρας- ανάμεσα στα δύο εντελώς διαφορετικά προϊόντα. Το ερώτημα είναι “ποιός δίνει δεκάρα” για την υγεία του και πόσο τελικά αποτιμά ο καθένας το έννομο αγαθό της υγείας?
